Hoe kan het toch dat veel mensen het lastig vinden om regelmatig te ontspannen? Altijd maar rennen en vliegen. En vaak zet je vlak voor een vakantie, terwijl je al moe bent, nog een tandje bij. Het gevolg? Je gaat uitgeput op vakantie. Dat kan anders! Maar hoe? Je past systemische wijsheid toe op het moment dat het vraagstuk groter is dan een individueel probleem. Wees je er bewust van dat ons gedrag en wie we zijn altijd een interactie is met elkaar en je omgeving. Kijk maar naar bovenstaande vraag. Deze is groter dan dat je zo even alleen oplost. Het lijkt op een patroon of een collectief vraagstuk.
Eerst kijken we naar: welke systemische wetten zijn er?
- Het leven is altijd op zoek naar balans.
- Iedereen heeft de behoefte om erbij te horen en wil gezien worden. Positief en negatief.
- Alles is geordend. Er was altijd iets eerst.
Je systemische plek is waar je vandaan komt, jouw herkomst. Heb je nu zelf een gezin? Dan ontstaat er een andere ordening en is dát je eerste plek. Want ouders hebben altijd de taak om voor hun kinderen te zorgen. We weten inmiddels dat keuzes uit het verleden invloed hebben op het hier en nu. Daarom zie je ook dat we tegenwoordig veel meer bezig zijn met erkenning krijgen van dingen die vroeger zijn gebeurd. Onderwerpen die aandacht nodig hebben, erbij willen horen en gezien willen worden. Want iets wat niet gezien wordt, soms zelfs uitgesloten wordt, maar wel een plek heeft, wil ook die erkenning krijgen.
Vroeger was er een andere maatschappelijke, systemische ordening. Er was een rolpatroon: de man werkte en beschermde het gezin extern en de vrouw zorgde voor de kinderen en beschermde het gezin intern. Dat is in de loop van de jaren verschoven. Vrouwen zijn over het algemeen meer gaan werken en er is een hogere maatschappelijke druk: je moet carrière maken, thuis alles onder controle hebben, sociale contacten onderhouden, meedoen aan activiteiten, etc. Maar ja, er zitten niet meer uren in een dag. Hoe hou je dat vol? Het antwoord daarop is niet zwart of wit, er zijn meerdere perspectieven. Door die verschuiving is er systemisch gezien geen duidelijke ordening meer en is er een disbalans ontstaan. En dan kom je weer terug bij de systemische wetten zoals hierboven beschreven.
Dus zit je in die ratrace? Lukt het je niet om te ontspannen? Kijk dan eens naar jouw gezin van herkomst. Staat iedereen op de juiste plek? Staan jouw ouders boven jou of ben je zelf op een andere plek gaan staan, omdat je moest zorgen of juist veel alleen deed? Stond jij dus boven je ouders. Jouw ouders hebben je energie (het leven) gegeven. Kun je ze weer op de juiste plek zetten? Doe je dat niet? Want als je ze afwijst, door allerlei pijnen, wijs je onbewust ook jezelf af. Dan blijf je zoeken naar erkenning en werk je vanuit een leegte. Je blijft maar buffelen om dat gevoel van leegte te compenseren, want iets wil in balans zijn. Je kunt moeilijk loslaten, wat je lost het zelf wel op. Met als gevolg? Je verkrampt steeds meer, gaat steeds harder werk en als het niet lukt, heb je een gevoel van falen. En zo blijf je in de vicieuze cirkel hangen.
Dit zie je ook in organisaties. Er is onduidelijkheid wie welke rol heeft en dus ook welke ordening er is. Mensen die zich verantwoordelijk voelen, gaan de verkeerde plekken opvullen, waardoor kwaliteiten niet juist worden benut. Met alle gevolgen van dien.
Hoe kun je er nu voor zorgen dat je in balans bent? En niet opgebrand raakt?
- Onderzoek in wat voor organisatie je werkt: is het gezond of ongezond? En als het niet klopt, moet jij dan de redder zijn die alles oplost? Ben jij verantwoordelijk? Moet je zo loyaal zijn? Want als je dat allemaal op je schouders neemt, verlies je energie. En raak je uit balans.
- Onderzoek wat jouw Cirkel van Betrokkenheid en Cirkel van Invloed is. Je voelt je misschien heel erg betrokken en neemt elke aap op je schouder. Maar hoeveel invloed heb je daadwerkelijk?
Je kunt 2 dingen doen:
- Hoe kun je die Cirkel van Invloed groter maken waardoor je ook het verschil kunt maken?
- Je geeft aan: dit is niet mijn verantwoordelijkheid en je laat het aan iemand anders over.
Dit soort vraagstukken komen ook terug in de intervisie- en reflectiesessie van het Reflectielab. Heb je last van een patroon? dan kun je jezelf een aantal vragen stellen.
- Weet dat alles in balans wil zijn. Wat is er bij jou niet in balans? Waar geef je te veel en wat krijg je te weinig? Voor wie werk je zo hard? En waarom? Wat is de oorsprong van het probleem? Dát is de weg naar rust.
- In welk systeem doet dit probleem/vraagstuk zich voor? Alleen op je werk of is het een patroon dat in meerdere systemen terugkomt?
- Waarmee ben ik mogelijk verbonden waardoor dit ontstaat? Soms doen we dingen voor iets of iemand, heel onbewust. Vanuit een overtuiging.
- Wat betekent het uitgangspunt: als jij het niet belemmert, stroomt het vanzelf. Wat doe ik mogelijk wat deze situatie belemmert? Waar is deze belemmering een oplossing voor? Wat wil het ons vertellen?
Een tip voor een interessante Netflix-serie over dit onderwerp: Zehtin Agaci.
Het gaat over drie succesvolle vrouwen waar het niet meer stroomt. Zij ontdekken dat ze in patronen terecht zijn gekomen die groter zijn dan zichzelf en dat ze allemaal iets te doen hebben om het patroon te veranderen en daarbij ook naar de familiegeschiedenissen te kijken.
Meer over dit onderwerp? Luister hier de podcast!