Reflectielab Inspiratie

Polariteit betekent dat er twee uitersten zijn, twee extremen. Ze staan recht tegenover elkaar, er is geen balans. Denk aan: kokend heet en ijskoud. Er is geen verbinding. Het is een proces waarbij de tegenstellingen tussen bijvoorbeeld groepen in de samenleving sterker worden, waardoor groepen steeds meer tegenover elkaar komen te staan. Polarisatie kan zich manifesteren op verschillende locaties tussen verschillende systemen.

Bij dualiteit is er onderscheid tussen twee tegenovergestelde dingen, maar ze willen ook samenwerken om heel te zijn. Het zijn tegenpolen, maar géén van hen is extreem. Bijvoorbeeld: dag en nacht, goed en kwaad of het lichaam en de geest die samenwerken om mens te kunnen zijn.

Op zoek naar balans en evenwicht
De wereld wil in balans zijn. Als je iets uitsluit, levert dat gedoe op. Er ontstaat een spanningsveld. We vinden balans door beide kanten in te sluiten. Ook al zijn het tegengestelden. Kijk maar eens in onderstaand rijtje.

Op het moment dat je ze beide ziet en aandacht geeft, kun je balans vinden. Want vergeet niet: alles in ons leven wil in balans zijn. Klinkt zweverig, maar dat is het écht niet. Alle tegenstellingen mogen er zijn, maar negeer het niet.

Heel lang is gedacht dat wij reageren op onze omgeving, maar wat blijkt? Onze omgeving reageert ook op ons. Het is dus niet zwart-wit (polariteit), maar meer een palet aan kleuren (dualiteit). En het met elkaar dáárover hebben, en op te reflecteren, zorgt voor meer evenwicht. Zo’n verdiepend gesprek doe je bijvoorbeeld tijdens intervisie of een teamsessie, waarin er aandacht wordt besteed aan beide kanten en perspectieven. Alleen dán kom je met elkaar tot een completer besluit, want iedereen is gehoord en gezien.

Vragen met beide elementen die prikkelen en je verder helpen om dit te onderzoeken

Stel je een situatie voor waar je last van hebt of als je in je agenda kijkt en denkt: wat ga ik doen?

• Waar mag meer energie naartoe en wat mag meer rust krijgen? Energie en rust willen in balans dus geef ze beide aandacht.

Of als je tegen dingen opziet en daardoor veranderingen niet goed van de grond komen. Stel jezelf de vraag:

• Wat wil gezien worden, maar is nog onzichtbaar? Wat hou ik stil? Wat speelt er onderwater?

Als je dingen die onderwater spelen naar boven haalt, kijk je ze aan en misschien kunt oplossen.

• Welke kant wijs ik af? En welke sluit ik in?

Het is een systemische wetmatigheid: alles wat je afwijst/uitsluit, gaat gedoe opleveren omdat het gezien wil worden. Hoe zou je completer kunnen zijn door het wel te zien, te erkennen en in te sluiten?

• Andere vorm van dualiteit: wat wordt gegeven en wat wordt genomen?
• Waar ben ik schuldig aan en wat is onschuld?
• Geven en nemen? Als je meer geeft, is het vat sneller leeg. Dus hoe kun je meer ontvangen? Hoe kun je beide insluiten?
• Overvloed en tekort. Waar overvloed is, zal ook ergens te kort zijn. Waar is heel veel van en waar heel weinig?

Gebruik je lijf als bron van informatie.

• Wat wordt gedacht met mijn hoofd maar voel ik met mijn lijf?  Wat denk ik? Wat voel ik? Ga op zoek om beide heel te laten zijn.
• Waar wordt gebouwd en waar wordt afgesproken?
• Welke deur is open en welke dicht?

Kijk maar eens naar vraagstukken waar je voor staat.

• Wat geeft energie en wat kost energie? En is er balans?
• Waar hoor ik meer bij en waar minder?
• Wat ontvang ik, maar wat is de prijs die ik betaal?

Ga in de vragen actief op zoek naar de andere kant.

• Wat moet lukken en wat mag falen?
• Wat zou ik willen herinneren en wat is vergeten?
• Wat denkt je hoofd hierbij en wat voel je?

Door deze vragen te bespreken, word je bewust van beide kanten en kun je erop reflecteren, als je bijvoorbeeld voor vraagstukken staat. Probeer daarin niet te polariseren, maar heb -zonder direct een oordeel te uiten – aandacht voor meer perspectieven. Bekijk het als gezichtspunten in plaats van standpunten. Daardoor worden we samen wijzer, is er met balans, kunnen we ons ook verwonderen over dat dingen ook een andere kant hebben. In de podcast over wonderreflectie, is dat één van de dingen die je aanstipt bij gewenste veranderingen. Daar horen winst en verlies bij. Het aankijken wat verloren wordt, het erkennen, betekent dat je gewenste verandering meer kans van slagen zal hebben. Omdat twee perspectieven worden ingesloten, is de besluitvorming gelijkwaardig.

In teams, begeleiding, intervisie, vergadering of als je voor een lastig vraagstuk sta. Wat heb ik te winnen, maar ook te verliezen? Waar wil ik meer van? Wat mag minder? Wat wil ik dat er niet meer is en wat wel? Ruimte geeft om die vragen goed te beantwoorden. Voor je project, vraagstuk in het begeleiden van mensen. Twee kanten belichten.

Meer leren over polariteit en dualiteit en hoe dat in jouw werk en ontwikkeling kan helpen? Luister hier de podcast!
Hierin wordt ook een hele waardevolle en behulpzame oefening gedeeld: een visualisatieopstelling.